KONSERWACJA METALI - Kilka słów o farbach

Farby i emalie do metali nie tylko mają nadawać powierzchni dekoracyjny wygląd, ale przede wszystkim zabezpieczać ją przed korozją. Wszystkie farby i emalie składają się ze spoiwa, rozpuszczalnika oraz pigmentów i dodatków poprawiających ich własności.
Spoiwami mogą być: rafinowane oleje pochodzenia naturalnego, np. olej lniany, olej rybi; rafinowane oleje naturalne zmieszane z żywicami naturalnymi lub z żywicami syntetycznymi; żywice syntetyczne, np. chlorokauczukowe, alkidowe, akrylowe, silikonowe, poliwinylowe; mieszanki żywic syntetycznych, np. ftalowo-silikonowa, poliwinylowo-akrylowa.
Spoiwo wiąże ze sobą wszystkie składniki. Decyduje o wytrzymałości powłoki na uderzenia, zarysowania i o przyczepności do podłoża. Oleje i żywice stanowiące materiał spoiw mają postać gęstych cieczy lub ciał stałych, dlatego niezbędne jest stosowanie rozpuszczalników. Zawsze są to rozpuszczalniki organiczne: ksylen, toluen, benzyna lakiernicza lub inne. W przypadku farb i emalii wodorozcieńczalnych rozpuszczone spoiwo jest rozdrobnione na mikroskopijne kropelki. Tworzą one w wodzie jednorodną zawiesinę zwaną emulsją lub dyspersją. Wodne dyspersje zaliczane są do najbardziej ekologicznych i bezpiecznych środków do malowania. Pigmenty są to związki chemiczne nadające farbom i emaliom barwę. Niektóre z nich przeciwdziałają też korozji, np. minia, mineralny barwnik czerwony będący związkiem ołowiu. Był on kiedyś podstawowym składnikiem farb do gruntowania i zabezpieczania podłoży stalowych i żeliwnych. Dziś związki ołowiu i równie niebezpiecznego chromu zastępowane są innymi, np. związkami cynku. Do podstawowych dodatków uszlachetniających zaliczamy: suszki (sykatywy) przyspieszające wysychanie, plastyfikatory zwiększające elastyczność, substancje tiksotropowe zapobiegających kapaniu i ściekaniu farby.

SPECJALNIE DO METALU

Wyroby do malowania metali przeznaczone są albo do stosowania tylko na zewnątrz, albo tylko do wnętrz, albo do stosowania na zewnątrz i w środku pomieszczeń. Większość jest przeznaczona do malowania surowej stali i żeliwa, niektóre do pokrywania blach ze stali ocynkowanej i cynkowej, zaś bardzo nieliczne do aluminium, mosiądzu, miedzi i innych metali nieżelaznych. Zresztą powierzchnia metali nieżelaznych jest wystarczająco dekoracyjna, a i dodatkowo odporna na korozję. Powłoki zewnętrzne muszą zapewniać maksymalną ochronę powierzchni przed korozją. Powinny być odporne na działanie warunków atmosferycznych: wilgoci, słońca, mrozu. Muszą zachowywać elastyczność w szerokim zakresie temperatur. Ma to szczególne znaczenie w przypadku powłok na dużych powierzchniach poddanych intensywnemu nagrzewaniu, np. dachów, rynien, parapetów. Powłoka o niskiej elastyczności szybko zacznie pękać i wykruszać się. Elastycznością i odpornością na wysokie temperatury muszą się charakteryzować też powłoki na urządzeniach grzewczych. Od wszystkich powłok wymaga się wysokiej odporności na uderzenia i zarysowania oraz stabilności kolorystycznej.
Dobrze też, jeśli farba czy emalia szybko schnie, dobrze się rozprowadza i nie powoduje zacieków.

SZTUKA MALOWANIA

Tradycyjne powłoki na elementach stalowych składają się z trzech warstw: gruntowej, podkładowej i nawierzchniowej. Grunt zawsze spełnia funkcję ochrony przed korozją. Niektóre miejsca narażone bardziej niż inne na korozję, np. okolice złącz spawanych, zgrzewanych, lutowanych, zagięcia, powinny być zabezpieczone podwójną warstwą podkładu antykorozyjnego. Warstwy podkładową i nawierzchniową wykonuje się za pomocą emalii lub farb dekoracyjnych. Pierwsza warstwa zapewnia przyczepność i trwałość powłoki, druga nadaje powłoce ostateczny wygląd i odporność. Farba gruntująca oraz emalia lub farba nawierzchniowa zawsze muszą być odpowiednio do siebie dobrane. Gwarantuje to wzajemną przyczepność poszczególnych warstw, a co za tym idzie, trwałość i wytrzymałość powłoki. Powłoki na elementach ze stali ocynkowanej składają się zwykle z dwóch warstw, bo zadanie gruntu antykorozyjnego spełnia już ocynkowanie. Powłoki na elementach z aluminium i innych metali nieżelaznych wymagają zagruntowania specjalnymi farbami zwiększającymi przyczepność warstwy dekoracyjnej.

MALOWANIE KROK PO KROKU

Pierwszą, bardzo niewdzięczną, bo pracochłonną, czynnością podczas malowania jest przygotowanie powierzchni, czyli oczyszczenie, wymycie, odtłuszczenie. Pochłania ona często ponad 60-70 proc. czasu, ale jej zaniedbanie spowoduje skrócenie trwałości powłoki lub wręcz uniemożliwi prawidłowe pomalowanie. Przedmioty nowe, wcześniej niemalowane, trzeba przed pierwszym malowaniem dokładnie oczyścić i odtłuścić. Można do tego użyć np. rozpuszczalników benzynowych. Po oczyszczeniu powierzchni w celu lepszego przylegania powłoki powierzchnię metalu należy zmatowić drobnoziarnistym papierem ściernym. W przypadku przedmiotów ze stali ocynkowanej, aby poprawić przyczepność powłok, można stosować np. wytrawianie rozcieńczonym kwasem solnym. Używa się też specjalnych podkładowych farb ze związkami cynku. Renowacja starych powłok w zależności od stanu ich powierzchni może wymagać całkowitego lub częściowego oczyszczenia lub tylko przeszlifowania. Popękane, łuszczące się i odpadające powłoki trzeba usunąć mechanicznie lub chemicznie. Następnie nakładamy warstwę gruntu antykorozyjnego, a na nią podkład i warstwę dekoracyjną. Powierzchnie tylko pożółkłe, wyblakłe i lekko zniszczone wystarczy zmatowić papierem ściernym, oczyścić, umyć i pokryć nową warstwą emalii lub farby. Stosując tradycyjne wyroby lakiernicze, wszystkie miejsca zaatakowane przez rdzę musimy dokładnie oczyścić odrdzewiaczem lub mechanicznie. Dopiero na oczyszczoną powierzchnię możemy nałożyć antykorozyjną warstwę farby gruntującej.

FARBY OLEJNE

Farby ogólnego stosowania do metali, drewna, tynku. Produkowane na bazie olejów roślinnych, np. oleju lnianego. Należą do grupy wyrobów rozpuszczalnikowych. Bardzo długo schną (do 48 godzin) i są nieco mniej trwałe od wyrobów z żywic syntetycznych. Jednak nie zawierają substancji toksycznych takich jak ksylen i toluen - zawarte w farbach chlorokauczukowych - wdychanie ich oparów nie jest też szkodliwe dla malującego - jak dzieje się w przypadku farb akrylowych.
Spotkać je można w postaci farb do gruntowania elementów we wnętrzach i na zewnątrz oraz jako farby nawierzchniowe do dekoracyjnego wykończenia przedmiotów metalowych we wnętrzach.
Korzystając z naszej strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Akceptuj Więcej informacji Odrzuć