Skład chemiczny

SKŁAD CHEMICZNY

Olej lniany, olej roślinny o dużej zawartości kwasów linolenowego i linolowego (do 75%) i wysokiej liczbie jodowej (169-196).Olej lniany ma barwę od jasnożółtej do brunatnożółtej, posiada charakterystyczny zapach. Jest otrzymywany z nasion lnu zwyczajnego.

SKŁAD I ZAWARTOŚĆ KWASÓW TŁUSZCZOWYCH W OLEJU LNIANYM

Zestawienie tabelaryczne podano za Instytutem Włókien Naturalnych z Poznania, ulega lekkim zmianom w zależności od jakości surowca.

Lp.	nazwa kwasu tłuszczowego	wzór	rodzaj kwasu tłuszczowego	zawartość w procentach
1.	mirystynowy	C 14:0	nasycony	0,1
2.	palmitynowy	C 16:0	nasycony	5,0
3.	palmitoleinowy	C 16:1	jednonienasycony	0,1
4.	margarynowy	C 17:0	nasycony	0,1
5.	stearynowy	C 18:0	nasycony	4,3
6.	oleinowy	C 18:1 c7	jednonienasycony	20,7
7.	oktadecenowy	C 18:1 c9	jednonienasycony	0,6
8.	linolowy	C 18:2 w6	wielonienasycony (dwunienasycony)	17,5
9.	alfa-linolenowy z rodziny Omega-3	C 18:3 w3	wielonienasycony (trójnienasycony)	50,9
10.	arachidowy	C 20:0	nasycony	0,2
11.	eikozenowy	C 20:1	jednonienasycony	0,2
12.	eikozadienowy	C 20:2	wielonienasycony (dwunienasycony)	0,2
13.	dokozanowy	C 22:0	nasycony	0,1

ZESTAWIENIE SKŁADU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH W OLEJU LNIANYM

Zestawienie tabelaryczne podano za Instytutem Włókien Naturalnych z Poznania.

Lp.	typ kwasów tłuszczowych	zawartość w oleju lnianym w mg/g
1.	kwasy nasycone	98
2.	kwasy jednonienasycone	216
3.	kwasy wielonienasycone	686

RODZINA KWASÓW OMEGA-3

Rodziny kwasów Omega-3 i Omega-6 należą do grupy kwasów wielonienasyconych, a więc takich, które posiadają conajmniej dwa wiązania podwójne między atomami węgla. Różnica między nimi, wyrażona tzw. liczbą omega, dotyczy miejsca w jakim w łańcuchu węglowym występuje pierwsze wiązanie podwójne. I tak w przypadku kwasów Omega-3 - pierwsze podwójne wiązanie występuje po trzecim atomie węgla. Analogicznie w przypadku Omega-6, to wiązanie znajduje się dopiero przy szóstym atomie węgla.

Najsłynniejszymi przedstawicielami rodziny kwasów tłuszczowych Omega-3 są:

• ALA czyli kwas alfa-linolenowy -"protoplasta" rodziny - zawarty w siemieniu lnianym, oleju lnianym, orzechach włoskich i brazylijskich, oleju rzepakowym, sojowym i zielonych warzywach liściastych.
• EPA czyli kwas eikozapentaenowy,
• DHA czyli kwas dekozaheksaenowy.

Dwa ostatnie powszechnie występują w tłustych rybach oceanicznych, glonach i wodorostach.
W sklepach ze zdrową żywnością można kupić tzw. jajka Omega-3 (od kur karmionych specjalną karmą: albo siemieniem lnianym albo wodorostami morskimi.)

Dobroczynny wpływ Omega-3 na nasze zdrowie

Najistotniejszymi dla naszego zdrowia i życia są kwasy EPA i DHA oraz eikozanoidy z rodziny Omega-3. Człowiek potrafi wytwarzać je sam, ale pod warunkiem, że spożyje wcześniej kwas tłuszczowy ALA - protoplastę rodziny Omega-3. Z niego bowiem nasz organizm potrafi wytworzyć kwas EPA, z EPA, z kolei - kwas DHA, z DHA, zaś, eikozanoidy Omega-3. Teoretycznie istnieje możliwość wyprodukowania Kwasów Omega-3 w wątrobie z Kwasów Omega-6, ale w praktyce nasz ciągle niedożywiony właściwe i obciążany różnymi toksynami organizm nie radzi sobie ze zmianą pozycji podwójnego wiązania, co stanowi kluczową reakcję w takiej transformacji.
Obecnie prowadzonych jest ponad 2000 naukowych badań, które skupiają swoja uwagę nad wpływem Omega-3 na ludzki organizm. Wykazują one, że brak odpowiedniej ilości kwasów Omega-3 w organizmie wiąże się m.in. z następującymi schorzeniami:

1. problemami emocjonalnymi - depresją, agresją, nadpobudliwością dziecięcą (ADD)
2. problemami metabolicznymi - otyłością, cukrzycą,
3. nowotworami,
4. problemami umysłowymi - dysleksją, zaburzeniami pamięci, chorobą Alzheimera
5. problemami układu krążenia - chorobami serca, miażdżycą, arteriosklerozą
6. problemami układu odpornościowego - alergiami, skłonnością do częstych stanów zapalnych
7. problemy dermatologiczne - egzemy, zgrubienia skóry, popękane pięty,
8. problemami gastrycznymi - niewłaściwe wydzielanie soków trawiennych (regulowane przez prostaglandyny)
9. problemy hormonalne - rozregulowana gospodarka hormonalna,
10. problemy układu nerwowego, w tym wady narządów zmysłów (głównie przez niesprawne funkcjonowanie neurotransmiterów)

Rola DHA

DHA jest szczególnie istotny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu, który aż kora mózgowa aż w 60 % zbudowana jest właśnie na bazie tego kwasu tłuszczowego. Poza tym DHA jest niezbędny dla całego układu nerwowego ( DHA wykorzystywany jest do budowy neurotransmiterów*). Wpływa więc między innymi na zdolności umysłowe w szerokim tego słowa znaczeniu. Poza tym stanowi budulec do produkcji hormonów szczęścia serotoniny i dopaminy. Badania wykazują, ze osoby cierpiące na zaburzenia emocjonalne oraz ciężkie depresje maja bardzo niski poziom kwasu DHA we krwi. Jak przypomina pani Teresa Gallagher na swojej witrynie internetowej www.borntoexplore, jednym z lekarstw na stany depresyjne było w czasach antycznych spożycie przez pacjenta potrawki z mózgu zwierzęcia, bogatych właśnie w kwasy tłuszczowe Omega-3.
* Przeprowadzono doświadczenie na dwóch grupach szczurów poddawanych programowi treningowemu. Na początku eksperymentu zbadano szczury na ilość synaps neuronowych. Następnie jedną grupę żywiono w sposób tradycyjny - dietą ubogą w kwasy Omega-3, drugiej podawano zwiększone dawki Omega-3 w pożywieniu. Po trwającym jedynie jeden miesiąc programie szkoleniowym przeprowadzono ponownie badania na ilość synaps. Wykazały one, że znacząco wzrosła ilość synaps u szczurów karmionych karmą z Omega-3, które też znacznie lepiej radziły sobie z testami sprawdzającymi poczynione podczas szkolenia postępy.

Rola EPA

EPA warunkuje prawidłową syntezę eikozanoidów. Eikozanoidy to aktywne biologicznie cząsteczki zwane hormonami tkankowymi. Uwalniane są one z błon komórkowych, które z kolei zbudowane są z fosfolipidów (w skład których wchodzą zarówno kwasy Omega-3 jak i Omega-6). Eikozanoidy są odpowiedzialne za działanie przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne, powstrzymują rozwój guzów nowotworowych oraz ograniczają kurczliwość naczyń krwionośnych.

Czynniki obniżające poziom kwasów Omega-3 w organiźmie mimo spożycia ich w normie

• nadmiar spożywanych kwasów Omega-6 w stosunku do Omega-3, zobacz: Omega-3 kontra Omega-6 i transizomery
• spożycie alkoholu w drastyczny sposób wyczerpuje zmagazynowane zasoby DHA.
• brak witamin i minerałów usprawniających przemiany metaboliczne takich, jak: witaminy z grupy B - koniecznych do prawidłowych przemian biochemicznych m.in. tłuszczów, czy witaminy E zabezpieczającej wszystkie kwasy nienasycone przed utuleniem się już po spożyciu. (Eksperci zalecają na przykład, aby na 1 g spożytego wielonienasyconego kwasu tłuszczowego dostarczyć organizmowi od minimum 0,4 mg do 0,9 mg witaminy E.)
• wiek - w starzejącym się organiźmie obniża się aktywność koniecznych dla prawidłowych przemian enzymatycznych tłuszczy enzymów, w tym D4 desaturazy, która jest niezbędna do prawidłowej syntezy kwasu DHA z EPA.

Omega-6 w skrócie

Kwasy Omega-6 są oprócz kwasów nasyconych i transizomerów najczęściej występującymi tłuszczami w naszej współczesnej zachodniej diecie, obfitej w oleje roślinne, margaryny, fast-foody smażone w głębokim tłuszczu itd.
Omega-6 zostały zaliczone do grupy NNKT czyli Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych, czyli takich, które są dla ludzkiego organizmu niezbędne, a których on sam nie potrafi wytworzyć. Jednakże ich powszechny nadmiar w naszej diecie powoduje problem. Zobacz: Omega-3 kontra Omega-6 i transizomery
Bogatym źródłem kwasów Omega-6 są oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, krokoszowy.
Ich nadmierne spożycie przyczynia się do wzrostu stanów zapalnych w organiźmie. W rozlicznych opracowaniach ( w tym w badaniach dr Budwig) wskazuje się na pro-nowotworowe działanie kwasów Omega-6 podczas, gdy Omega-3 skutecznie spowalniają rozwój nowotworów, a nawet je leczą.

NNKT dzielimy na:

• kwasy szeregu N-3; głównie EPA i DHA zawarte w olejach rybich /obniżają ciśnienie, cholesterol, poprawiają krzepliwość, działają p/miażdżycowo
• kwasy szeregu N-6; głównie kwas olejowy, linolowy /LA/, arachidowy /AA/ i gammalinolenowy /GLA/

Oleje bogate w NNKT to olej słonecznikowy, sojowy, bawełniany, kukurydziany, lniany, dyniowy, olej z oliwek. Szczególnie istotne i lecznicze znaczenie ma jednak kwas GLA, który występuje w oleju z nasion wiesiołka, oleju z ogórecznika i czarnej porzeczki.

GLA ma działanie regulując - usprawniające w leczeniu następujących schorzeń:

• zaburzenia pracy gruczołów wydzielania wewnętrznego /otyłość, cukrzyca, zespół napięcia przedmiesiączkowego
• zaburzenia pracy układu odpornościowego /nawracające infekcje dróg oddechowych; przewlekłe stany zapalne wątroby i przewodu pokarmowego; przewlekłe schorzenia skóry jak egzema, trądzik, łuszczyca; choroby alergiczne i reumatoidalne zapalenie stawów
• zaburzenia przemiany tłuszczowej /miażdżyca, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca i mózgu
• zaburzenia pracy OUN /nadpobudliwość dzieci i dorosłych, początkowe leczenie stwardnienia rozsianego